Ηλικιακή Εκφύλιση της Ώχρας

ilikiaki-ekfilisi-ths-wxras

Ηλικιακή Εκφύλιση της ώχρας

Τι είναι η ηλικιακή ωχροπάθεια
Είναι μια νόσος που σχετίζεται με τη γήρανση που προοδευτικά καταστρέφει την κεντρική οξεία όραση.
Η κεντρική όραση είναι απαραίτητη για να δούμε καθαρά τα αντικείμενα, για το διάβασμα και την οδήγηση.
Προσβάλλει την ωχρά κηλίδα και των δύο ματιών και είναι ανώδυνη.
Σε μερικές περιπτώσεις εξελίσσεται τόσο αργά που δύσκολα ο ασθενής το αντιλαμβάνεται ενώ σε άλλες γρηγορότερα οδηγώντας σε απώλεια όρασης.
Είναι η συχνότερη αιτία απώλειας όρασης σε άτομα μεγαλύτερα των 60 χρονών στο Δυτικό κόσμο.
Υπάρχουν 2 μορφές η ξηρή και η υγρή.

Που βρίσκεται η ωχρά κηλίδα
Βρίσκεται στο κέντρο του αμφιβληστροειδή που είναι ο χιτώνας του ματιού όπου δημιουργείται το οπτικό ερέθισμα και κατόπιν στέλνεται στον εγκέφαλο (ισοδύναμο του φιλμ φωτογραφικής μηχανής).

Τι είναι η υγρή ηλικιακή ωχροπάθεια
Η υγρή ηλικιακή ωχροπάθεια συμβαίνει όταν νέα παθολογικάαγγεία που αναπτύσσονται πίσω από τον αμφιβληστροειδή εμφανίζονται κάτω από την ωχρά κηλίδα.
Τα αγγεία αυτά είναι εύθραυστα με διαπερατό τοίχωμα με αποτάλεσμα την έξοδο αίματος και υγρού στην περιοχή της ωχράς με δημιουργία οιδήματος και γρήγορης βλάβης της.
Ένα πρώιμο σύμπτωμά της είναι η μεταμορφοψία (οι ίσιες γραμμές φαίνονται στραβές).

Τι είναι η ξηρή ηλικιακή ωχροπάθεια
Στην ξηρή μορφή έχουμε σταδιακή καταστροφή των φωτουποδοχέων της ωχράς και προοδευτική απώλεια της κεντρικής όρασης.
Τα πιο συχνά συμπτώματαείναι θάμβος όρασης, δυσκολία αναγνώρισης προσώπων, ανάγκη πιο δυνατού φωτισμού για διάβασμα.
Η ξηρή ηλικιακή ωχροπάθεια προσβάλλει και τα δύο μάτια αλλά η προσβολή μπορεί να είναι ασύμμετρη.
Το πιο συχνόπρώιμο σημείο είναι τα drusen.

Τι είναι τα drusen
Είναι κίτρινες εναποθέσεις κάτω από τον αμφιβληστροειδή που εμφανίζονται μετά τα 50 και ανακαλύπτονται με τη βυθοσκόπηση.
Η αύξηση του αριθμού και του μεγέθους τους αυξάνει τον κίνδυνο προχωρημένης ξηρής ή υγρής ηλικιακής ωχροπάθειας με συνοδό σοβαρή απώλεια όρασης.

Ποια είναι τα στάδια της ξηρής ηλικιακής ωχροπάθειας

  • Αρχόμενη ηλικιακή ωχροπάθεια με αρκετά μικρά drusen ή λίγα ενδιάμεσα, χωρίς συμπτώματα και χωρίς απώλεια όρασης.
  • Ενδιάμεση ηλικιακή ωχροπάθεια με πολλά ενδιάμεσα ή μεγάλα drusen. Μερικοί ασθενείς έχουν ένα κεντρικό σκότωμα και χρειάζονται περισσότερο φως για διάβασμα.
  • Προχωρημένη ηλικιακή ωχροπάθεια με drusen και καταστροφή φωτουποδοχέων. Υπάρχει κεντρικό σκότωμα που γίνεται μεγαλύτερο και σκουρότερο και δυσκολία ανάγνωσης και αναγνώρισης προσώπων.

Ποιά είναι η συχνότερη μορφή ηλικιακής ωχροπάθειας
Η ξηρή αποτελεί το 85% και η υγρή το 15% αλλά είναι υπεύθυνη για τα 2/3 της προχωρημένης ηλικιακής ωχροπάθειας.

Μπορεί η ξηρή μορφή να μετατραπεί σε υγρή
Ναι. Όλοι οι ασθενείς με υγρή είχαν πρώτα ξηρή. Δεν υπάρχει προς το παρών τρόπος να προβλέψουμε ποιοι θα το πάθουν και μπορεί να συμβεί ακόμα και στα αρχικά στάδια της ξηρής.

Εχει η υγρή μορφή στάδια όπως η ξηρή
Οχι, η υγρή θεωρείται προχωρημένη ηλικιακή ωχροπάθεια

Μπορεί η προχωρημένη ηλικιακή ωχροπάθεια να είναι είτε ξηρή είτε υγρή
Ναι, και οι άνθρωποι που έχουν προχωρημένη ηλικιακή ωχροπάθεια στο έναμάτιέχουν υψηλό κίνδυνο να αναπτύξουν προχωρημέν μορφή και στο άλλο.

Ποιος κινδυνεύει από ηλικιακή ωχροπάθεια

  • Ο σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου είναι η ηλικία μεγαλύτερη των 60 ετών
  • Κάπνισμα
  • Παχυσαρκία
  • Λευκή φυλή
  • Οικογενειακό ιστορικό
  • Φύλο (γυναίκες περισότερο από άντρες)

Μπορεί ο τρόπος ζωής μου να παίξει ρόλο

  • Υγιεινή δίαιτα πλούσια σε λαχανικά και ψάρια.
  • Μην καπνίζετε
  • Φυσιολογική αρτηριακή πίεση
  • Παρακολούθηση βάρους
  • Άσκηση

Ποια είναι τα συμπτώματα της ηλικιακής ωχροπάθειας
Και οι δύο μορφές είναι ανώδυνες.
Ξηρή: το συχνότερο σύμπτωμα είναι το θάμβος όρασης και η εμφάνιση κεντρικού σκοτώματος που προοδευτικά αυξάνει.
Υγρή: το κλασσικό πρώιμο σύμπτωμα είναι οτι οι ίσιες γρμμές φαίνονται στραβές (μεταμορφοψία) και η παρουσία κεντρικού σκοτώματος.

Πώς διαγιγνώσκεται η ηλικιακή ωχροπάθεια

  • Μέτρηση οπτικής οξύτητας
  • Βυθοσκόπηση μετά από μυδρίαση
  • Έλεγχος πίνακα Amsler (photo)
  • Φλουοραγγειογραφία (FFA)
  • OCT

Πως θεραπεύεται η υγρή μορφή
Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι αλλά καμία δεν αποτελεί ριζική θεραπεία, χρειάζονται αρκετές επαναλήψεις και η νόσος – απώλεια όρασης μπορεί να προχωρήσει παρά την αγωγή.
Laser (όταν τα παθολογικά αγγεία βρίσκονται μακριά από το κέντρο της ωχράς).
PDT (Φωτοδυναμική θεραπεία) επιβραδύνει το ρυθμό απώλειας όρασης
Ενδουαλοειδικές ενέσεις anti-VEGF. Απαιτούνται πολλαπλές ενέσεις και είναι η μόνη θεραπεία που σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να βελτιώσει την όραση.

Πως θεραπεύεται η ξηρή ηλικιακή ωχροπάθεια
Δεν υπάρχει θεραπεία για το προχωρημένο στάδιο της ηλικιακής ωχροπάθειας. Παραταύτα, η θεραπεία μπορεί να καθυστερήσει ή να προλάβει την εξέλιξη της ενδιάμεσης μορφής σε προχωρημένη. Αυτή συνίσταται στη λήψη ειδικών πολυβιταμινούχων σκευασμάτων που περιέχουν και ψευδάργυρο(AREDS formula).

Ποιοι πρέπει να πάρουν την AREDS formula
Όσοι έχουν ενδιάμεση ηλικιακή ωχροπάθεια
Όσοι έχουν προχωρημένη ηλικιακή ωχροπάθεια στο ένα αλλά όχι στο άλλο μάτι.
Το σκεύασμα δεν είναι θεραπεία και δεν επαναφέρει την όραση που έχει χαθεί. Απλώς καθυστερεί ή προλαμβάνει την προχωρημένη μορφή.

Μπορούν ασθενείς με αρχόμενη ηλικιακή ωχροπάθεια να πάρουν προληπτικά την AREDS formula
Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία αυτό δεν φαίνεται να είναι απαραίτητο, παραταύτα αυτό μπορεί να συζητηθεί με τιν οφθαλμίατρό σας.

Μπορούμε να πάρουμε τα ίδια επίπεδα βιταμινών και ιχνοστοιχείων από τη δίαιτα
Οχι γιατί οι δόσεις είναι μεγάλες.

Μπορεί μια απλή πολυβιταμίνη να παρέχει την ίδια προστασία
Οχι γιατί η δόση και η σύνθεση είναι διαφορετική από τις συνηθισμένες πολυβιταμίνες.
Αν ήδη παίρνετε πολυβιταμίνες ενημερώστε τον γιατρό σας πριν ξεκινήσετε την AREDS formula.

Πως μπορώ να προσέξω την όρασή μου τώρα που έχω ωχροπάθεια
Μη φοβάστε να χρησιμοποιείτε τα μάτια σας
Ξηρή μορφή

  • ετήσιος οφθαλμολογικός έλεγχος
  • ενδιάμεση ή προχωρημένη μορφή AREDS formula
  • Ημερήσιος έλεγχος με πίνακα AMSLER
  • Διακοπή καπνίσματος
  • Προχωρημένη μορφή βοηθήματα χαμηλής όρασης

Υγρή μορφή

  • Γρήγορη θεραπεία
  • Επανέλεγχοι για υποτροπές
  • Ημερήσιος έλεγχος με πίνακα AMSLER
  • Διακοπή καπνίσματος
  • Βοηθήματα χαμηλής όρασης